Veranderen – wat een gedoe!

Elke stap met mijn linkervoet is pijnlijk. Na vijf minuten lopen verstijft de bovenkant en wordt het nog vervelender. Opeens denk ik aan de tip van de fysiotherapeut: ‘Zet eerst je hak neer en daarna de rest van je voet’. Onwennig probeer ik te doen wat ze zei. Ik voel me een soort robot die zich heel hoekig voortbeweegt.

Moeizaam sjokken
Hoe loop ik normaal dan? Ik blijk mijn hele voet in één keer neer te zetten. Oh, dat wist ik niet! Heel bewust doe ik het nu met de linkerkant anders. Dat voelt nog steeds niet lekker en mijn tempo is dat van een moeizaam sjokkende bejaarde. Na vijf minuten heb ik flink de pest in. Maar ik moet bekennen dat het wél helpt. De verstijving wordt iets minder.

Lastig
De dagen daarna blijft het moeilijk om die linkervoet anders te laten lopen. Ik leer het heel langzaam. Het lijkt zo simpel, maar valt in de praktijk behoorlijk tegen. Ik voel letterlijk hoe lastig veranderingen zijn.

Ik wil veranderen!
Veel van mijn coachklanten snakken naar verandering. Ze willen meer zelfvertrouwen uitstralen, beter hun grenzen bewaken of vaker nee zeggen. In een gesprek laat ik ze ontdekken wat daarvoor nodig is.

Gedachten
Als we dieper duiken in wat er aan de hand is, blijkt dat er gedachten en overtuigingen onder zitten die hen tegenhouden om ander gedrag te laten zien. Vaak ontstonden die in hun jeugd en valt het niet mee om dat te benoemen. Als die eerste drempel is genomen, gaan we over naar de volgende stappen.

Het effect van gedachten
Gedachten veroorzaken gevoelens die op hun beurt tot gedrag leiden, met een bepaald resultaat. Over dit resultaat zijn ze niet tevreden, maar omdat het ze steeds weer overkomt, leggen ze zich er moedeloos bij neer. ‘Zo ben ik nou eenmaal!’

Vier stappen
In een coachgesprek onderzoeken we welk resultaat ze veel liever zouden zien. Dan gaan we opnieuw de stappen door van gedachten (wat zou je helpen om dat resultaat voor elkaar te krijgen?), gevoelens (wat voel je als je dit denkt?), gedrag (wat doe je als je dat denkt en voelt?) en het effect (wat levert dit op?).

Mislukt!
Vol goede moed gaan ze de deur uit om hun nieuwe gedrag in de praktijk te laten zien. Bijna altijd valt het vies tegen en brengen ze bij het volgende gesprek teleurgesteld verslag uit. ‘Het lukt helemaal niet!’ Moedeloos kijken ze me aan. Ze hebben het de afgelopen twee weken zo hard geprobeerd en toch is de oogst uitgebleven. Vaak laat ik ze dan de volgende veranderoefening doen.

Veranderoefening
Ga eens staan. Doe nu je armen over elkaar. Voelt dit prettig en natuurlijk? Oké.
Draai nu je armen om. Dus: de hand die eerst op je arm lag, komt daar nu onder te liggen. En andersom. Hoe voelt dit? Waarschijnlijk onnatuurlijk en onwennig.
Stel dat je een half jaar oefent met de laatste houding, zou het dan nog onnatuurlijk en gek voelen? Nee, je zult merken dat het dan heel normaal voelt. Oefening en geduld baart kunst!

Nieuw gedrag
Dit is een eenvoudige verandering, waar geen emoties of gevoelens mee verbonden zijn. Misschien begrijp je nu waarom veranderen in de praktijk vaak zo moeizaam is. Het kan daarom ‘even’ duren voordat je het nieuwe gedrag automatisch laat zien.

Wees dus geduldig met jezelf! En blijf vooral oefenen!

Leestips
Ons gedrag zit ingewikkeld in elkaar. In verschillende blogs lees je er meer over.

• Waarom mislukt veranderen zo vaak en wat heb je nodig om het toch voor elkaar te krijgen? Ontdek het in het blog Jezelf veranderen – weet je het zeker?
• Hoe je over iets denkt, beïnvloedt wat je voelt. Als je je hersenen traint om iets anders te denken, gebeuren er de meest wonderlijke dingen. Lees het blog Denken, voelen, doen – een magisch trio.
• Ervaringen uit het verleden reizen met je mee en beïnvloeden je gedrag. Lees in het blog Waarheen je ook gaat, je neemt altijd jezelf mee hoe belangrijk het is om die ervaringen te verwerken.