Denken, voelen, doen – een magisch trio

Ik haal diep adem, doe het en sta meteen te jodelen. Jemig, wat een schrik! Nou, ik weet niet of ik dit ga herhalen, hoor. Mijn verstand wint het echter snel van mijn gevoel. ‘Je weet toch dat het zo goed voor je is? Kom op, zet door!’ En dus doe ik het de dag daarna weer.

De knop omzetten
Het gaat niet vanzelf. Ik merk na een paar dagen dat ik er als een berg tegenop zie. Al voordat ik onder de douche stap, ril ik bij het vooruitzicht. Koud afdouchen, brr … De flinke meid die ik ben, spreekt me moed in. Maar dat lijkt niet te helpen. Totdat ik op een idee kom. Wat zou er gebeuren als ik het heel anders aanpak? Het artikel dat me op het spoor zette van de koude afdouche somt allerlei gezondheidsvoordelen op. Hiermee zorg ik dus ontzettend goed voor mezelf. Vanaf die dag verander ik mijn gedachten en zet ik de knop om.

Het werkt!
Ik spreek mezelf toe dat ik mijn lichaam (en geest, want volgens het artikel zijn er ook geestelijke effecten) straks lekker ga verwennen. Het koude water maakt me sterker, alerter en zorgt voor een meer stevige huid. Het is dus een echt cadeautje dat ik mezelf gun. Tot mijn verbazing werkt het al bij de eerste keer. Mijn ervaring is totaal anders. Daarna durf ik zelfs het aantal seconden per dag met kleine stappen uit te breiden.

Denken en voelen
Pas na een tijdje realiseer ik me waarmee ik bezig ben. Hoe ik over iets denk, beïnvloedt wat ik voel. Als ik mezelf vertel dat die koude douche verschrikkelijk is, voel ik het water als iets vreselijks. Wanneer ik daarentegen het koude water als iets positiefs benader, voelt het als een heerlijke schoonheidsbehandeling.

Mindset
Mijn ervaring onder de douche blijkt een paar jaar geleden wetenschappelijk te zijn aangetoond. Carol Dweck, een Amerikaanse psychologe, deed tientallen jaren onderzoek naar de relatie tussen motivatie en succes. Zij definieerde een baanbrekend begrip: mindset. Daarmee bedoelt ze je denkstijl, je overtuiging. Ze ontdekte dat het niet alleen vaardigheden en talenten zijn die zorgen voor succes. Hoe je naar de wereld kijkt en vooral hoe je over dingen denkt, maakt een enorm verschil.

Twee soorten
Dweck onderscheidt twee verschillende mindsets: de statische mindset (‘fixed mindset’) en de op groei gerichte mindset (‘growth mindset’). Iemand met een fixed mindset gaat ervan uit dat intelligentie vaststaat. Deze persoon wil graag laten zien dat hij slim is en wil ook zo overkomen. Hij vermijdt uitdagingen door alleen maar dingen te doen waarvan hij overtuigd is dat ze lukken.
Een persoon met een growth mindset heeft als overtuiging dat hij zijn intelligentie kan ontwikkelen door nieuwe dingen te leren. Hij vindt het niet erg om te laten merken dat hij iets (nog) niet weet of kan. Uitdagingen zorgen ervoor dat deze persoon hard gaat werken en blijft doorzetten.

Denken en doen
Hoe je denkt over de mogelijkheid om kwaliteiten te ontwikkelen, heeft belangrijke gevolgen. Als je gelooft dat je capaciteiten vaststaan, leidt dit tot bepaalde gedachten en handelingen. Heb je de overtuiging dat capaciteiten te ontwikkelen zijn, dan zorgt die overtuiging voor een veel grotere diversiteit aan gedachten en handelingen. Als je nieuwsgierig bent, van uitdagingen houdt en van inspanningen geniet, blijf je leren. Bovendien versterk je je zelfvertrouwen.

Welke mindset heb jij?
Als ervaren werker bouwde je soms onbewust een patroon op van overtuigingen, gedachten en handelingen. Daar is niets mis mee, zolang dit patroon je helpt om verder te komen. Als het echter belemmert om jezelf te ontwikkelen en telkens een stukje groter te groeien, nodig ik je uit om bij je mindset stil te staan. Wil je weten welke mindset bij jou overheerst? Beantwoord dan de volgende vragen.
Hoe ga je om met belemmeringen: geef je snel op of zet je door, ook als het niet vanzelf gaat?
Hoe ga je om met inspanningen: vind je deze zinloos of zie je ze als een manier om beter te worden?
Wat is je houding bij uitdagingen: vermijd je ze of zijn ze een welkome gast in je leven?
Wat is je houding bij kritiek: negeren of ervan leren?
Waar herken je jezelf het meest in?

Een chirurgische ingreep?
Mindsets zijn een belangrijk deel van je persoonlijkheid, maar ze zijn te veranderen. Als je ze onderkent, kun je ze aanpakken. Dat is geen chirurgische ingreep, maar gaat ook niet zomaar. Oude overtuigingen zijn niet opeens verdwenen als je mindset verandert. De nieuwe overtuigingen staan in eerste instantie zij aan zij met hun oudere versies. Pas als ze sterker worden, geven ze een andere manier van denken, voelen en je gedragen.

Trainen!
Je mindset veranderen is meer dan het toepassen van een paar trucjes: het gaat om veranderen van denken. Zie het als mentale fitness. Je hersenen zijn een spier die je kunt trainen. Hoe meer je deze spier gebruikt, hoe sterker hij wordt. Houd vol en je zult merken dat je jezelf gezonder en sterker denkt.

Boekentip
In haar boek Mindset, de weg naar een succesvol leven. Ouderschap, bedrijfsleven, sport, school, relaties geeft auteur Carol Dweck veel praktische voorbeelden waarmee ze het verschil laat zien tussen de twee mindsets. Ook krijg je tips hoe je je mindset kunt ontwikkelen.