Wat verandert en blijft toch hetzelfde?

Een bezoek aan een nieuwe stad brengt me bij een onverwacht walhalla: een hele grote boekhandel die erom schreeuwt ontdekt te worden. Ik kan de verleiding dan ook niet weerstaan. Bij de tafel over kunst en cultuur ligt een boekje dat me direct intrigeert. Het blijkt de bundeling te zijn van de columns die Matthijs van Nieuwkerk twee jaar lang wekelijks schreef over zijn grote idool Charles Aznavour.

Bewondering
Ik blader wat door het boekje en word al snel geboeid. Wat weet die Matthijs veel van Aznavour. In de persoonlijke teksten klinkt zijn bewondering voor hem door. Ondertussen blijkt dat de Fransman op z’n 91ste(!) bezig is met een afscheidstournee. Al weet je dat bij hem nooit zeker … De recensies van de laatste optredens zijn wonderbaarlijk goed.

Verlangen
Op YouTube kies ik twee filmpjes uit de vele. Op het eerste zie je hem optreden als hij tegen de 50 loopt. Het tweede toont hem zo’n 40 jaar later met hetzelfde lied: Emmenez-moi. Het is een van mijn favoriete Aznavour-chansons door de verlangende tekst: ‘Neem me mee naar het einde van de wereld, Neem me mee naar het land van de wonderen’.

Majestueus
Beide opnames zijn me dierbaar, al is er een enorm verschil. Natuurlijk laten de jaren die er tussen zitten, zich duidelijk zien. En toch. De manier waarop hij tijdens het tweede optreden zingt, als hij 91 is, is majestueus. De emoties laten zich horen en zien. Hij is veranderd, maar blijft toch dezelfde.

Geraakt
Er is nog steeds die energie, bezieling, emotie, betrokkenheid. Dezelfde man, al zitten er tientallen levensjaren tussen. Het is niet zo vaak dat we mensen zo direct met zichzelf kunnen vergelijken en het raakt me. Wat doet het leven met ons mensen? Hoe gaan we om met dat leven?

Voldoening?
We hebben het zo ‘druk druk druk’, opgeslorpt door financiële verplichtingen. Waardoor we ons gedwongen voelen om maar door te gaan in het vak dat we ooit hebben geleerd. Het pad lijkt uitgezet, de toekomst niet meer dan een logisch vervolg op het verleden. En zo houden we onszelf gevangen in werk dat niet meer voldoening geeft dan de maandelijkse bijschrijving op onze rekening …

Tederheid
Ik kan me niet voorstellen dat Aznavour nog steeds optreedt zonder het te willen. Volgens de artikelen in de pers heeft hij het geld niet meer nodig. Het gaat hem dus om iets anders. Als ik naar filmpjes kijk van latere optredens, zie ik die sprankeling in zijn ogen, het vorstelijke gebaar, een verrukte glimlach als het orkest het refrein inzet, energie die zacht en teder, bijna breekbaar is geworden.

PS De twee filmpjes vind je hieronder, in chronologische volgorde.

Aanvulling
Charles Aznavour overleed op 1 oktober 2018 op 93-jarige leeftijd. Moge hij rusten in vrede.