Zaaien en oogsten, maar dan omgekeerd

Onze hersenen passen zich aan. Ze weet het zeker, want ze is neuropsycholoog met als expertise ‘rekbaarheid’ (zelf noemt ze het plasticiteit). Elke dag houdt ze zich bezig met hersenonderzoek.

Breinkennis
Sinds mijn nascholingstraining over leren ben ik steeds meer geboeid door hoe ik als trainer en coach mensen beter kan laten leren. Dan ontkom je niet aan breinkennis en dus luister ik aandachtig naar het gesprek met Margriet Sitskoorn.

Trucje
Ze vertelt dat hersenen gebeurtenissen overdrijven om ze beter te onthouden. Dat doen wij mensen niet met opzet, maar onze hersenen hebben dit als trucje bedacht bij dingen die erg op elkaar lijken. Anders komen die dingen in dezelfde hersendelen terecht en kunnen we ze niet uit elkaar houden. Een slim trucje, zeker, maar daar betalen we een prijs voor.

De waarheid?
Die prijs is dat de waarheid niet bestaat. Je herinnering is altijd subjectief: door jou met kleurpotloden ingetekend. Er blijft dus niks over van het brein als objectieve waarnemer. Het is zelfs nog een graadje erger. Een herinnering is niet alleen subjectief, maar zonder dat we dat beseffen, veranderen we die herinnering de hele tijd.

Herinneringen zijn dynamisch
Hoe dat werkt? Zie je brein als een dynamische boekenkast. Iedere keer als je een herinneringsboek pakt, doe je dat met nieuwe kennis, nieuwe ervaringen en meningen. Het lijkt alsof de letters in het boek veranderen door jouw inzichten van nu. Als je het boek een volgende keer weer uit de kast haalt, gebeurt er hetzelfde. Dus telkens als je je iets herinnert, verandert die herinnering. Jemig.

Zaaien en oogsten
Als ‘wat’ oudere werker, met veel verleden achter me en hopelijk ook de nodige toekomst, hoor ik over de speciale relatie tussen heden, verleden en toekomst. Je huidige hersenen bepalen hoe je jouw verleden ziet. Alles wat je nu denkt, weet en voelt, beïnvloedt je herinnering. Dat geldt ook voor de toekomst en dat is best bijzonder.
Hoezo? Nou, je weet natuurlijk wel dat hoe jij je nu ontwikkelt, je toekomst bepaalt. Denk maar aan het spreekwoord: ‘Wat je vandaag zaait, oogst je morgen’. Maar dat geldt ook andersom: wat je vandaag zaait, lijkt de oogst van het verleden.

Jij bent aan zet
Het duurt even voordat ik besef dat je dus heel veel zelf in handen hebt. Je gedachten, gevoelens en ideeën kleuren je heden en verleden, maar ook je toekomstige ik. Je hebt (bijna) geen invloed op wat er om je heen gebeurt. Maar je kunt wel kiezen hoe je omgaat met wat er gebeurt.
Bij mij roept dat besef tegenstrijdige gevoelens op. Lichte angst door de verantwoordelijkheid die ik heb om te staan voor wat ik doe en zeg. Maar ook een ongelofelijke vrije ruimte om de persoonlijke keuzes te maken die echt van mij zijn. En dat gevoel overheerst.

Hoe vul jij die verantwoordelijkheid in? En die vrijheid? Maak elke dag de moeite waard!

► Fotocredit
Bovenrand: Pixabay | Kohji Asakawa 250016
In blog: Pixabay | lumix2004 1873078