Wat wil ik nou eigenlijk? Een omgekeerd testament!

Over vijf jaar stopt het. Daarmee is mijn voorsorteren begonnen en zit ik er al middenin. Een nieuwe, enge gewaarwording en ook nog eens mijn eigen schuld.

Positieve bril
Vorige maand begon ik met het volgen van een jaaropleiding Verdieping Positieve Psychologie. Dat is een nog jonge tak binnen de psychologie waarmee ik in 2016 kennis maakte. Al snel tijdens die cursus werd ik een grote fan van deze benadering. Niet omdat het ‘happiology’ is, waarbij alles wat ook maar een beetje op negativiteit of probleem lijkt, buiten beeld wordt gezet. Wel omdat de kern ervan menselijke ontwikkeling en groei is, ook als bril om problemen mee te bekijken.

Eigen vraagstuk
Ik word flink aan het werk gezet, met opleidingsdagen, wetenschappelijke theorieën, vertaling naar de praktijk, huiswerkopdrachten en een eigen vraagstuk. Na lang peinzen (ontdek er meer over in het blog Dit is mijn verhaal, maar misschien ook dat van jou) kies ik bij dat laatste voor een combinatie van werk en privé. Vertaald naar een vraag wordt dat: als ik, nu 64, aan het eind van mijn loopbaan een soepele overgang wil naar een leven zonder mijn bedrijf – hoe doe ik dat dan? Ik heb geen flauw idee.

Intervisie
Gelukkig helpen de deelnemers elkaar. In een intervisiebijeenkomst breng ik in dat ik vandaag een stap verder wil komen met mijn vraagstuk en een handvat zoek om ermee aan de slag te gaan. Ik vertel waar ik nu sta en waarom dit vraagstuk voor mij belangrijk is. Paul brengt als idee iets in waarmee hij zelf al jarenlang werkt: het schrijven van een persoonlijk statuut. Het juristendeel in mij associeert die term meteen met grondwet en daar zit zeker een verbinding.

Persoonlijk statuut
Hij vertelt dat het je eigen grondwet is. Die gaat over je waarden en idealen, als basis voor een rijk en zinvol leven. Zo’n document is een maatstaf bij het maken van keuzes en het nemen van beslissingen. Bij alledaagse dingen, maar ook bij belangrijke kruispunten in je leven. Het heeft een tijdloos karakter, al is het wel handig om af en toe te kijken of het document nog bij je past.

Handvatten
Het idee spreekt me erg aan, al zie ik niet snel hoe ik dit concreet kan maken. Paul vertelt dat hij voor zijn persoonlijk statuut drie onderdelen heeft: werk, gezin/privé en hobby’s/vrije tijd. Kijk, daar heb ik wat aan. We praten erover door en ik ben onder de indruk van zijn verhaal.
Thuisgekomen ben ik nieuwsgierig naar meer informatie. Al zoekende blijkt dat mijn indruk klopt: het is zeker geen stuk dat je even op een namiddag schrijft.

Zelfonderzoek
Zo’n stuk schrijven vraagt om zelfonderzoek en daarbij doorloop je verschillende fasen. Vaak begint het met het onderzoeken van je persoonlijke waarden en principes. Bijvoorbeeld respect, persoonlijke ontwikkeling of vertrouwen. Daarna gaat het naar een diepere laag: waarom is dat belangrijk voor me? Plus: welke doelen wil ik bereiken? Handig is om te kijken naar de verschillende rollen die je hebt, bijvoorbeeld, in mijn geval, echtgenote, moeder, dochter, zus, zzp’er.

Leiderschap
Ik zie het als het neerzetten van mijn persoonlijk leiderschap, waarbij het eigen statuut het kompas is. Met woorden en gevoel, positief geformuleerd en in de tegenwoordige tijd alsof het al zo is. Een document dat me faciliteert om trouw te blijven aan mezelf. Het is precies wat ik zoek in deze periode van mijn leven.

De zin van het leven
Ooit las ik van psychiater en neuroloog Viktor Frankl zijn beroemde boek De zin van het bestaan. Hij schreef dit kort na het overleven van verschillende concentratiekampen. In het boek beschrijft hij het leven van een doorsnee gevangene in het concentratiekamp vanuit het perspectief van een psychiater.
Eén zin uit dit boek is me bijgebleven. Hij schrijft dat een mens zich niet moet afvragen wat de zin van het leven is, maar onder ogen moet zien dat hem die vraag wordt gesteld door het leven zelf. Je kunt die vraag alleen maar beantwoorden door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leven. Hij vat zijn betoog samen met de regel: “De zin van ons bestaan moet van binnenuit komen”.

Kiezen
De vragen ‘wie ben ik ‘en ‘wat wil ik’ zijn geen gemakkelijke. Ook voor mij niet. Die vijf jaar waarover ik het bij de start van dit blog heb, heeft te maken met het verlopen van certificeringen van de drie beroepsverenigingen waarvan ik lid ben. Afgelopen zomer besteedde ik veel tijd aan zo’n hercertificering. Dat was nuttig, maar ik zie me deze exercitie niet nog eens doen.
Het eerste certificaat verloopt oktober 2027, maar in de periode daarnaartoe moet ik van alles doen en bijhouden. Dat wil ik niet meer – ik kies ervoor mijn tijd aan andere activiteiten te besteden. Dat betekent dat ik me over vijf jaar geen gecertificeerde professional meer kan noemen.
Eerst vond ik die gedachte schokkend. Ondertussen denk ik: nou en?! Ik loop er dan misschien opdrachten en klanten mee mis, maar het doet niets af aan de waarde die ik heb voor anderen. Bovendien: 2027 is nog zo ver weg, ik weet niet eens wat voor werk ik dan wil doen. Misschien ben ik dan wel een blogschrijvende pensionada (je bent dus gewaarschuwd!).

Geen testament
Ik wil niet wachten tot mijn pensioen om te doen wat ik graag wil. En zeker niet lang bezig zijn met wat er na mijn dood gebeurt met wat ik achterlaat. Ik ga voor een omgekeerd testament: stilstaan bij mijn leven en wat daarin nu belangrijk is.

En jij? Ben je keihard aan het werk en sla je stilstaan over? Heb je geen zin om om je heen te kijken en je af te vragen wat je echt wilt? Of heb je geen lef?

Bonus
Stel dat je je eigen overlijdensadvertentie in de krant leest en dat je leeft! Het is een vergissing. Je staat op een kruispunt. Ga je verder zoals je altijd hebt geleefd of ga je het heel anders doen? Dit idee komt uit het lied Het regent zonnestralen van Acda en De Munnik en geeft me inspiratie. Wat doe jij? Van uitstel komt afstel.

► Fotocredit
Bovenrand en rechterfoto in collage in blog: foto van Bruno / Germany via Pixabay
Collage in blog: linkerfoto Max Koot Studio, rechterfoto Bruno / Germany via Pixabay