Verduren - het leven luistert niet naar mij (en dat is oké)

Het is oud zeer, dat er na al die jaren nog steeds is, elke dag. En dat irriteert me. Ook maak ik me zorgen, want het lijkt erger te worden. Het was toch juist de bedoeling dat ik er minder last van zou krijgen?

Help, mijn manueel therapeut is een zenmeester!
Ik stel mijn vragen aan manueel therapeut Denise. Zij  kent mijn medische geschiedenis, maar mij net zo goed. In plaats van me op de behandeltafel te laten plaatsnemen, gaat ze met me in gesprek. Eerst geeft ze me het compliment dat ik in de loop van de tijd uitstekend heb geleerd om te voelen wat er in mijn lijf gaande is. Meteen daarna wordt het een heel ander verhaal. ”Josien, het is nu tijd om los te laten. Je bent zo bezig met dat linker been van je dat het doorslaat. Je wilt teveel monitoren en controleren. Je herstel heeft ups en downs. Leer dat te verdragen en neem meer rust.”

De waarheid komt hard aan
Ze zegt het vriendelijk, maar beslist. Haar woorden raken me meteen: ze heeft gelijk. Ik wil zo graag dat het beter wordt dat ik inderdaad al mijn aandacht geef aan de kleinste hapering. Door mijn doelgerichtheid doe ik braaf de dagelijkse oefeningen en verwacht dan dat ik hiervoor word beloond. Het leven luistert echter niet naar mij en naar wat ik wil – het gaat zijn eigen gang.

Van controle naar overgave
Het niet in de hand hebben van mijn herstel valt niet mee. Dat inzicht leren verdragen al helemaal niet. Het vraagt een soort van overgave waar ik blijkbaar nog niet zo goed in ben. Ai, wat een levensles bij de fysiotherapeut! Woorden als compassie en zelfzorg tuimelen in mijn hoofd over elkaar. Plus een nieuw woord dat ik leerde bij een recente training: verduren.

Verduren: ouderwets of tijdloos?
Verduren is geen woord dat ik dagelijks gebruik. Het klinkt me bijna ouderwets in de oren, maar het resoneert enorm in me door. Als ik de betekenis onderzoek, blijkt het te staan voor accepteren dat dingen gaan zoals ze gaan. Soms valt iets tegen of loopt het anders dan je had verwacht. Dat levert geen fijne gevoelens op en daar willen we natuurlijk zo snel mogelijk van af. We willen niet wachten tot het overgaat en zeker niet ontdekken dat het helemaal niet overgaat. En toch is dat soms wat het leven van ons vraagt.

Verduren in een maakbare wereld
Het valt niet mee om dat te accepteren. Zeker niet in de huidige tijd waarin alles maakbaar lijkt: ons uiterlijk, onze gezondheid, ons geluk, onze droombaan. Als je daar niet in slaagt, ligt het ook nog eens aan jou. Je hebt ‘gewoon’ niet genoeg je best gedaan. Dan ben je een echte sukkel, want dat kan toch iedereen? Ik word er opstandig van als ik bedenk: nee, dat kan niet iedereen. Sommige mensen krijgen in hun leven ongelofelijk veel te verduren. Ze zetten al hun motivatie en doorzettingsvermogen in en toch slagen ze er niet in hun leven draaglijk te maken.

Kunst en verduren
Een paar dagen geleden bezocht ik in het Van Gogh Museum de tentoonstelling van Matthew Wong. Een kunstenaar die ik niet kende, maar de beschrijving en de foto’s op de website spreken me erg aan. Hoewel ik weet wat me te wachten staat, word ik in Amsterdam omver geblazen door de intensiteit van de schilderijen. Een opvallende combinatie van levenslust en melancholie, vuurwerk en eenzaamheid. Het maakt me verdrietig als ik me realiseer dat hij slechts acht jaar kunstenaarschap mocht beleven. In die tijd werd hij ook nog eens geplaagd door depressies, sociale angsten en het syndroom van Gilles de la Tourette. Schilderen was zijn laatste hoop om het leven aan te kunnen. Toen het hem niet meer lukte om te verduren, maakte hij op zijn vijfendertigste een eind aan zijn leven en liet 1.300 werken achter.

De kunst van verduren op het werk
Verduren speelt ook op de werkvloer. Gedoe met procedures, onredelijke leidinggevenden, collega’s die hun werk niet serieus nemen, te grote werkbelasting, onzekerheid bij reorganisaties – hoe ga je daarmee om? Wat wil je verduren? Wat kun je verduren? Is je verduringskunst te weinig aanwezig, dan blaast elke stevige windvlaag je omver. Aan de andere kant kan teveel verduren ertoe leiden dat je te weinig rekening houdt met jezelf, soms met overspannenheid en ziekte als gevolg.

Verduren is een levenskunst
Vaak is pijn nodig om iets te bereiken. Soms vraagt pijn teveel van je en zul je niet bereid zijn die te verdragen, ook al betekent het dat je dat ene doel niet haalt.
Wat ben jij bereid om te verduren? In je leven? In je werk? Sta er eens bij stil. Maak je eigen leven tot een kunstwerk.

PS
Op de werkvloer noemen we verduren vaak veerkracht. In het blog Veerkracht als toverwoord ontdek je de kracht en de beperking van dit magisch klinkende woord.

Dubbele bonus
Speciaal voor de tentoonstelling is een introductiefilm over Matthew Wong gemaakt. Via gesprekken met vrienden en collega’s van de kunstenaar en ander beeldmateriaal kom je als kijker heel dicht bij Wong zelf. Wat dreef hem als kunstenaar en wat maakt hem zo bijzonder?

Of bekijk zijn werk in de virtuele tour die van de tentoonstelling is gemaakt.
 

► Fotocredit
Bovenrand en in blog: naamloos account 1245979 (gesloten) in Pixabay