Vallen, opstaan en veranderen: mijn dag met een coach

Wat gebeurt er met me als die hele vergaarbak opengaat? Die brij aan emoties, gevoelens en ervaringen? Ik vind het eng.

Een mix van uitdagingen
Al een tijdje voel ik dat ik niet op mijn best functioneer. De oorzaken heb ik in beeld: een mix van privégebeurtenissen en vragen rond de vernieuwing van mijn bedrijf. Toch brengt die kennis me niet verder. Vermoeidheid, een kort lontje, onvrede met mezelf, spanning – er moet iets gebeuren.

Een dag van zelfreflectie?
Ik kies ervoor om met mezelf aan de slag te gaan onder begeleiding van een ervaren trainer en coach: Marjon. Jammer genoeg is de retraite waaraan ik wil deelnemen volgeboekt. Als ik op haar website kijk, zie ik dat ze ook individuele sessies aanbiedt. Maar ja, mezelf een hele dag onder de loep leggen beangstigt me. Toch zegt een deel van me dat ik dit moet doen en naar dat deel luister ik.

Een boek als begin
De aanpak van die dag is gebaseerd op het werk van de Amerikaanse Brené Brown. Zij is als hoogleraar expert in thema’s als kwetsbaarheid, schaamte en perfectionisme (over dit laatste thema van haar schreef ik eerder een blog). Ter voorbereiding op de dag lees ik haar boek over vallen en weer opstaan. Dat brengt veel herkenning.

Mijn proces van vallen en opstaan
Het proces van vallen en opstaan komt die dag in verschillende delen aan bod. Eerst zetten we op een rij welke gebeurtenissen leidden tot vandaag. Wat maakte dat ik onderuit ging en werd overspoeld door het gevoel van vallen? Blijkbaar speelden er emoties en gevoelens, maar welke dan? Marjon complimenteert me voor mijn lef om dit te onderzoeken. Verbaasd hoor ik dat veel mensen niet herkennen dat ze emoties of gevoelens hebben. Die reageren zich af op anderen of klappen dicht.

Emoties onder de loep
In deze stap van voelen is het nodig om nieuwsgierig te zijn naar mijn ervaringen. In één zin: ‘Ik reageer emotioneel op wat er is gebeurd en ik wil het begrijpen’. Die nieuwsgierigheid koppelt zich aan onzekerheid en dat is niet echt een lekker gevoel. Toch weet ik uit het boek dat ik mijn verhaal onder ogen moet zien. Ook donkere emoties als boosheid, schuldgevoel en angst willen benoemd worden.

Ik dacht dat ik mijn emoties redelijk op een rij had, maar Marjon brengt me een nieuw inzicht als ze vertelt dat emoties voelen iets anders is dan erover praten. Het kan zijn dat ik nog niet alles helemaal heb doorvoeld. Misschien zijn er nog stukjes blijven zitten die om aandacht vragen. Ze zet me aan het mijmeren.

Het ontwarren van gedachten: feiten scheiden van veronderstellingen
De tweede stap gaat over mijn denken. Ons brein smacht naar oplossingen en logica. Bij een vervelende ervaring wordt daarom een verhaal verzonnen, waardoor die ervaring betekenis krijgt. Het lastige van dit breinproces is helaas dat het brein vaak onware verhalen bedenkt, die ingrijpende, soms levenslange effecten hebben. Marjon vraagt me om de feiten van wat er is gebeurd te onderscheiden van de verhalen die ik erbij bedacht. Wat weet ik zeker? Wat is niet meer dan mijn veronderstelling bij de feiten?

De delta: het verschil tussen verzonnen verhalen en de naakte waarheid
Dat valt niet mee. Die brij is lastig te fileren en het ontwarren doet pijn. Dit proces maakt dat ik het verschil begin te zien tussen wat ik verzin over mijn ervaringen en de waarheid die ik nu ontdek. Brené Brown noemt dit de delta: de plaats waar rivieren in contact komen met de zee. Die plekken zijn moerassig, gevuld met sediment en constant in verandering. Als metafoor staan ze voor de rijke en vruchtbare gebieden van groei.

Sterker worden door ervaringen: het vormgeven van mijn toekomst
In de derde stap hebben we het over doen. We komen bij de thema’s waar ik kan leren van wat ik nu in mijn leven meemaak: kwetsbaarheid, rouw, schaamte, vergeving, teleurstelling. Hoe word ik sterker van deze ervaringen? Hoe wil ik verder gaan? Wie wil ik zijn? Marjon gebruikt hierbij als voeding mijn persoonlijke waarden. Waar sta ik voor? Wat brengt en houdt mij in beweging?

Mijn persoonlijke waarden: moed, verbinding en rust
Moed komt als eerste naar boven: iets doen terwijl ik er bang voor ben. Daarmee deed ik in mijn leven al veel ervaring op. Maar ik realiseer me dat het risico van een ‘iets’ oudere leeftijd is, dat ik denk dat ik al veel weet of kan en niks nieuws meer hoef te ondernemen. Nee, in die gezapige valkuil wil ik niet terecht komen, dus moed tonen blijft belangrijk.

Hier voeg ik twee waarden aan toe waarbij ik het gevoel heb dat ik er nog veel kan ontdekken. Bij verbinding wil ik meer contact maken: met mezelf, de mensen om me heen en de wereld als een groter geheel.

De moeilijkste waarde vind ik rust. Zit er onder mijn gedrevenheid en het altijd resultaatgericht bezig zijn een onbewuste drang om gezien en gewaardeerd te worden? Rust kan ervoor zorgen dat de creativiteit, die Marjon keer op keer bij me aanwijst, meer tot bloei komt. Bovendien kan rust ‘ontprikkelen’ wat mijn sensitieve aard naar binnen laat komen. Het gouden recept hierbij is bewust kiezen. Ook humor en speelsheid mogen de ruimte krijgen.

Het einde van een reis: van mist naar helderheid
Onze ontmoeting komt tot een afronding. Het lijkt alsof wat ik meemaakte ‘vertaald’ is in het weer van vandaag: wat vanmorgen begon in mist en nevels, eindigt in zon en helderheid. Ik kreeg veel ter overpeinzing aangereikt en ben blij dat ik de moed had om deze ontmoeting aan te gaan. Bij Marjon voelde ik me veilig om mezelf in alle kwetsbaarheid te laten zien. Dank je wel dat jij er was!

Boekgegevens
Dit is het boek waarnaar ik verwees.
Brené Brown
Sterker dan ooit – de wijsheid van vallen en opstaan (oorspronkelijke titel: Rising Strong)
A.W. Bruna Uitgevers B.V., ISBN 9789400508613

► Fotocredit
Bovenrand: DolfiAm via Pixabay
Collage in blog: foto van golf Dimitris Vetsikas via Pixabay en portretfoto Max Koot Studio BV