Rare roze randen

Het eerste wat ik zag, waren die rare roze randen. Grote, knalroze stukken in het water, om groene vlakken heen. Wat een leuke photoshop, dacht ik. Maar toen ik door het boek bladerde, bleek het echt te zijn. En bovendien Kunst. Het waren elf eilanden langs de kust van Florida. Omringd door 585.000 vierkante meter elastisch parachutedoek.

Kunstenaarsechtpaar
Voor mij de start van een levenslange fascinatie voor een bijzonder kunstenaarsechtpaar. Ze werden op dezelfde dag geboren. Hij, Christo, in Bulgarije, in een artistiek gezin. Hij vlucht als hij niet communistisch genoeg is om af te studeren aan de kunstacademie. Zij, Jeanne-Claude, in Casablanca, als dochter van een Franse officier.

Inpakken
Hun ontmoeting in Parijs is de start van een persoonlijke en zakelijke verbinding. Ze trouwen en maken samen kunst. Ze worden vooral bekend door hun ‘inpakprojecten’ met grote dingen: denk aan een brug, parlementsgebouw, canyon of eiland.
Ik vond de term ‘inpakken’ denigrerend. Niet passend bij de grootsheid, moeilijkheid en schoonheid van hun projecten. Bovendien deden ze ook hele andere dingen.

Oranje, blauw en geelgoud
37 kilometer wandelpad van het Central Park in New York omlijsten met glanzend oranje, in de lucht wapperende poorten.
1340 blauwe paraplu’s van 6 meter hoog in een Japanse vallei planten.
Duizenden mensen op een Italiaans meer laten lopen. Niet als nieuwe Jezussen, maar op met geelgouden doeken bedekte drijvende pieren.

Geld en vrijheid
Nooit in opdracht, nooit met subsidie, altijd vrij toegankelijk voor publiek. Het geld dat er nodig was, brachten ze zelf bij elkaar. Door voorbereidende schetsen en maquettes te verkopen en door fotorechten in eigen hand te houden.

Tijdelijk
De voorbereiding duurde soms tientallen jaren. Tegenstribbelende gemeentebesturen, boze omwonenden, ongeruste milieuactivisten, technische problemen. Ze werden voor gek verklaard. Al die doorlooptijd, voor tijdelijke projecten! Soms bestonden die twee maanden, soms maar twee dagen. Daarna verdween de vreemde werkelijkheid en bleven slechts herinneringen en foto’s over.

Parijs
In 2009 overleed Jeanne-Claude. Christo ging door. Het project met de langste doorlooptijd, nauw verbonden met zijn geliefde en met de plaats waar ze elkaar ontmoetten, zou eindelijk worden afgerond. Er kwam presidentiële toestemming om de Arc de Triomphe te omhullen. Het lot stelde Christo echter tot het laatst op de proef.

Uitstel
De brand in de Notre Dame zorgde voor een verhuizing van daar nestelende torenvalken naar de Arc. Het broedseizoen moest worden gerespecteerd. Corona bracht nog meer uitstel. Teveel uitstel. Christo overleed in mei 2020.
Als het project er in 2021 is, zal het triomfantelijke monument toch nog even van Christo en Jeanne-Claude zijn. Ze hebben er dan 59 jaar op gewacht.

PS
In september 2021 is dit project inderdaad uitgevoerd. Ik schreef erover in het blog Je bent knettergek!

► Eigen foto: tijdelijke openluchttentoonstelling Christo and Jeanne-Claude: Realized Projects, 3-9-2021 tot en met 2-10-2021, ter gelegenheid van L’Arc de Triomphe, Wrapped. De eilandfoto is van Wolfgang Volz.