Ik wist niet dat ik niet kon zingen

‘Wil je met mij een duet zingen op de verjaardag van mama?’ Mijn zus verrast me. We zijn allebei redelijk ervaren amateurzangers, maar zongen nog nooit samen. Solisten zijn we ook niet, want dat zingen deden we in een koor. En dan nu opeens met ons tweeën, op een familiebijeenkomst waar ooms en tantes ons nieuwsgierig zullen bekijken?

Filmpje
Ze heeft een lied in gedachten dat ze op zangles heeft ingestudeerd. ‘Van Henry Purcell, lekker luchtig en vrolijk. Ik stuur je wel de link naar YouTube, dan heb je een indruk. Laat je me weten of je het ziet zitten? Ik zou het erg leuk vinden om dit te doen!’ Als ik het filmpje bekijk, zie ik twee dames die met professioneel gemak de sterren van de hemel zingen. En zij denkt dat ik dit kan …

Leeuwarden
Als ik haar bel, bespreken we hoe we dit gaan aanpakken. We hebben nog ongeveer acht weken, maar we wonen op ruim twee uur rijden van elkaar. Hoe gaan we dit oefenen? Hoe krijgen we begeleiding? Zonder muzikale ondersteuning zie ik ons dit niet doen. Zij weet wel iets. En dus reis ik twee weken later naar Leeuwarden om me aan te sluiten bij haar zangles. In de tussentijd wordt ons mini-mini-concertprogramma uitgebreid met een Frans lied. Ik doe flink mijn best met oefenen.

In mijn eentje
‘Mooi gedaan samen. Josien, wil jij het nu eens alleen zingen?’ Vriendelijk kijkt de zangjuf mij aan. Ik krijg niet eens de tijd om te schrikken, want ze geeft de beginnoot aan. Met goede moed doe ik mijn uiterste best, maar het gaat niet allemaal zoals ik graag zou willen. Toch oogt ze na afloop redelijk tevreden. Dan nodigt ze mijn zus uit om het lied in haar eentje te zingen. Ik luister met bewondering. Jemig, wat een beheersing!

Gejodel
Ik ben stomverbaasd over de vorderingen die ze met anderhalf jaar zangles heeft bereikt. Veel meer kracht, hoogte en ademsteun – wat een impact. Mijn eigen ‘zangkunst’ voelt nu als goedbedoeld gejodel. En dat terwijl ik dacht leuk te kunnen zingen … Gedurende ruim een uur oefenen we onder haar begeleiding. Ik maak vreemde gezichtsbewegingen, moet spieren ontspannen en aanspannen die ik nog niet kende en zing rare klinkers achter elkaar. Maar het helpt wel. Het zingen gaat steeds beter.

Tevreden
We schaven aan de uitspraak van het Engels en het Frans, bespreken de dynamiek van de liederen en luisteren naar elkaars stemmen. Die van mijn zus is technisch beter. Ik lijk er echter wat onbekommerder in te staan en heb meer plezier. Heel tevreden sluiten we de zangles af. Ik ben blij verrast als de zangjuf zegt dat ik een mooie stem heb en ze me aanraadt om les te nemen om de stem te ontwikkelen.

Hopeloos
Ik logeer een nachtje bij mijn zus. De volgende morgen gaan we opnieuw oefenen. Eerst beluisteren we hoe de opname van de begeleidende pianomuziek, gespeeld door de zangjuf, zich laat horen via de smartphone en kleine luidsprekerboxen. Dat valt reuze mee: goed genoeg voor ons doel. Als ik mijn zus vraag welke inzingoefeningen zij gebruikt, kom ik voor de tweede keer in een nieuwe wereld. De dingen die zij doet, lijken zo gemakkelijk, maar mij lukt het nauwelijks om ze te herhalen. Ik voel weinig en heb niet genoeg adem om een lange zin te zingen. Een beetje hopeloos kijk ik haar aan. Ze stelt me gerust en geeft me een klein plastic oefenslangetje mee. Daar mag ik de komende vier weken een paar keer per dag mee bubbelen in een flesje water. Dat helpt voor de stemplooien, zo verzekert ze me. Stemplooien?? Ik wist niet eens dat ik die had!

Leren
Als ik weer thuis ben, kijk ik terug op de ervaringen. Opeens schiet iets door mijn hoofd wat ik hoorde tijdens mijn trainersopleiding. Het zijn de leerfasen van Maslow, de vier fasen die je doorloopt in een leerproces. Elke fase brengt zijn eigen emoties mee. Ik neem mijn zangexercitie als voorbeeld.

(1) Onbewust onbekwaam
Ik denk aardig te kunnen zingen en vind dat heel fijn. Er komt bij zingen nog veel meer kijken, maar daar weet ik niets van.

(2) Bewust onbekwaam
Dat mijn zingen technisch gezien niet zoveel voorstelt, ontdek ik pas in fase twee, bij de zangles.Ik word me ervan bewust dat ik veel dingen niet beheers. Een dag later, bij het inzingen met mijn zus, kom ik erachter wat er allemaal bij komt kijken. Sommige dingen lukken me niet en dat is geen prettig gevoel. Ik kan me voorstellen dat sommige mensen in deze fase het bijltje erbij neergooien. Ik kies ervoor om te leren en te oefenen.

(3) Bewust bekwaam
Mijn zus is een fase verder dan ik. Zij heeft al de nodige technieken in de ‘vingers’ en sommige oefeningen gaan haar heel gemakkelijk af. Dat lijkt me prettig, want zij merkt dat dingen lukken, ook al moet ze er nog steeds bij nadenken. Zij vertelt dat ze soms onzeker en gefrustreerd is. Het valt niet mee om te blijven oefenen, veel moeite te doen en lastige technieken te moeten leren.

(4) Onbewust bekwaam
In deze fase lijken dingen als vanzelf te gaan. Voor ons amateurzangers is die fase op sommige punten misschien te hoog gegrepen. Wij zullen nooit het gemak ervaren van een operazangeres die haarfijn aanvoelt dat ze een halve noot te hoog zingt. Als troost hoor ik mijn zus zeggen dat ze lang niet meer bij alles hoeft na te denken. Dat geeft me moed.

Zangles
Het zingen geeft me veel plezier en ik wil er beter in worden. Ik neem me voor om zangles te nemen en zal dan vast in dit leerproces belanden. Omdat ik de emoties ken die bij de fasen horen, weet ik dat het af en toe echt onaangenaam zal voelen. Met deze kennis hoop ik dat het eenvoudiger is om de fasen te doorstaan en het proces positief te blijven benaderen.

Voortdurend leren
Tijdens mijn opleiding leerde ik dat je voortdurend in deze fasen kunt blijven rondgaan. Steeds kun je nieuwe dingen ontdekken die je nog niet kent. Een voorbeeld: als je geleerd hebt om auto te rijden, ga je een slipcursus doen. Die deed ik een paar jaar geleden. Nou, inderdaad, een hele andere tak van sport!

Ontwikkel jezelf!
Of het nu om zingen of je loopbaan gaat: blijf leren! Blijf jezelf ontwikkelen. Niet alleen leer je nieuwe dingen, maar je leert ook veel over jezelf …

► Fotocredit
Bovenrand: Frauke Riether via Pixabay
In blog: Annick Vanblaere via Pixabay