De professor zegt: “Ga spelen!”

Een congres is een serieuze zaak. Professoren en doctoren storten met bomvolle, vaak Engelstalige PowerPoint-sheets hun wetenschappelijke kennis over je uit. Netjes zetten ze hun onderzoeksbronnen ook ergens op die sheets, wat het nog minder aantrekkelijk maakt. Het toppunt van ergheid is als ik mezelf na de presentatie afvraag: wat heb ik hier nou aan? En het dan niet meteen weet. Vandaag gebeurt er echter iets waardoor ik helemaal aan sta.

Saai en toch leuk
In al die serieusheid heeft een van die professoren het opeens over spelen. Op je werk. Of beter gezegd: met je werk. Daar hoort natuurlijk een Engelse term bij: playful work design. Die woorden triggeren mij. Ik luister met aandacht naar Arnold Bakker, hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie. Hij vertelt dat je zelfs saaie taken leuker kunt maken door meer plezier en fantasie aan het werk toe te voegen.

Sheets
Als ik kritisch denk ‘Practice what you preach’, lijkt het alsof hij mijn gedachten leest. Ik word meteen bediend. Hij laat zien hoe hij dat zelf doet. Nou lijkt hoogleraar mij geen vervelend beroep, maar hij vond een manier om zijn werk nog leuker te maken. Lezingen geven vult een groot deel van zijn uren. Hij wilde af van de saaie opsommingen met bullets en maakte er een sport van om de sheets bij die lezingen te laten opvallen.

Impact en complimenten
Hij vertelt dat dit in het begin nou niet bepaald efficiënt was. Soms was hij uren bezig met één slide. Ondertussen is hij er heel handig in en het levert goede resultaten op. Door dit werkproces heeft hij zijn verhaal beter doordacht en hebben presentaties meer impact. Bovendien krijgt hij regelmatig complimenten, waardoor hij zich ook nog eens blij voelt.

Beleving
Zijn sheets zijn inderdaad mooi, duidelijk en met een eigen stijl. Geboeid luister ik naar de achtergrond van zijn aanpak. Hij vertelt dat het niet gaat om het veranderen van je taken, maar om de beleving daarvan. Ben je bijvoorbeeld beveiliger in een winkel, probeer dan te voorspellen wat de volgende klant die binnenkomt gaat kopen. Dat maakt je tegelijkertijd alerter.

Psychologisch
Playful work design heeft een psychologische functie: het helpt om stress en verveling te verdrijven. Handig tijdens het in je eentje thuiswerken in de coronacrisis. Ik denk ook aan ervaren werkers die al jaren weten hoe iets gaat en steeds minder zin hebben in hun werk. Zou het daarbij ook helpen?

Effecten
Zoals het hoort bij een wetenschapper, lopen er studies om de effecten van playful work design te onderzoeken. Het lijkt erop dat mensen die dit toepassen beter presteren en minder depressieve klachten hebben. Ook ervaren ze meer werkplezier en zijn ze eerder bereid om anderen te helpen.

Toverkunst
Is het een toverformule die voor iedereen werkt? Nee. Onderzoek laat zien dat mensen die van nature creatiever zijn en er meer voor openstaan, er meer mee kunnen. En als de werkdruk te hoog is, staat je hoofd er minder naar. Dan buffel je liever door. Terwijl je het juist dan kunt inzetten tegen stress.

Competitie
Tijd om over te stappen naar de praktijk: hoe doe je dit? Het werkt met twee elementen: competitie en creativiteit. Bij competitie gaat om een wedstrijdje met jezelf. Bijvoorbeeld: je wilt het aantal e-mails dat je beantwoordt, elke dag verhogen. Dat maakt het spannender. Of je voegt zelfbedachte deadlines aan je werk toe. Of je maakt je presentatie visueel nog mooier dan de vorige keer.

Creativiteit
Creativiteit hangt van je persoonlijkheid af. Als je van humor houdt, kun je je voornemen om elk gesprek in de ochtend met humor af te sluiten. Of je zet je talent in – misschien zag je ooit het YouTube-filmpje van de steward van Southwest Airlines die al rappend de instructies aan de passagiers omroept.

Waarschuwing
Een belangrijke voorwaarde is dat je zelf initiatief neemt. Dat is best lastig, want niet iedereen vindt het makkelijk om zichzelf voor dit soort veranderingen te motiveren. Vaak hebben mensen de neiging om af te wachten. Jammer, want verandering is zo’n beetje de enige constante in de huidige wereld. Vroeger zag je dat mensen veertig jaar of langer in dezelfde organisatie werkten. Die oude, logge structuren zijn echt aan het veranderen.
Denk jij dat dat bij jouw organisatie niet het geval is? Zelfs dan is er alle reden om kritisch naar je werk te kijken. Ooit ben je aangenomen op die ene functie, ooit was dat de perfecte match. Maar ondertussen ben jij veranderd en die baan ook. Dan is het heel belangrijk om in beweging te komen. Dus: wanneer ga jij spelen?
 

► Fotocredit
Bovenrand: afbeelding van Eak K via Pixabay
In blog: afbeelding van Dim Hou via Pixabay