De mooiste medaille? De volgende.

Als hij veertien is, weet hij al wat hij wil worden. Met daarbij meteen een probleem: dat beroep bestaat niet. De enige manier om iets met het vak te doen, is een hele brede opleiding volgen die er het dichtst bij in de buurt komt. En, nog veel belangrijker, iemand vinden die buiten schooltijd bereid is om les te geven in zijn specialisatie.

Dromen met natte voeten
Iedereen raadt het hem af. Er is geen geld mee te verdienen, hoogstens in een minimaal bijbaantje. Hij is eigenwijs, volgt de opleiding en regelt de bijlessen. Na de opleiding gaat hij aan de slag als badmeester. Voor en na de zwemlessen werkt hij als schoonmaker: hij dweilt de kleedkamers en poetst de plee. Het duurt even voordat een actieve vereniging hem een kans als trainer geeft.

De kracht van koppig geloven in jezelf
Zijn leeftijdsgenoten droomden van een toekomst als astronaut of profvoetballer, hij als zwemtrainer. In het tientallen jaren later gepubliceerde boek over zijn leven, zegt hij verwonderd dat hij geen idee heeft waarom. Het verlangen was er en daar leefde hij naar. Hij koos ervoor niet te luisteren naar mensen die hem van zijn droom wilden afhouden.

Hoe een badmeester tot een legende uitgroeit
Die droom werd door de praktijk steeds meer ingevuld. Het curriculum vitae in het boek bestaat voor slechts één pagina uit persoonlijke informatie. Daarna volgen zes pagina’s met zwemmers die onder zijn begeleiding eremetaal wonnen binnen de wereldtop. De olympische gouden titels van Inge de Bruijn, Pieter van den Hoogenband en Ranomi Kromowidjojo zijn voor Nederland de meest bekende namen. Maar later, bij de Spelen in Parijs, wonnen de Franse zwemmers met hem als ‘directeur d’équipe’ ook gouden medailles.

Van banen trekken naar baanwissel
Hij staat weer in het nieuws als hij zich met iets totaal anders gaat bezighouden dan zwemmen. Voor buitenstaanders lijkt het alsof hij op zijn 56e begint aan het grootste experiment uit zijn loopbaan. Behalve als toeschouwer had hij geen enkele kennis van die andere sportomgeving: het wielrennen. Toch werd hij onderdeel van het managementteam van een Nederlandse wielrenformatie, als ‘head of coaching’. Daarin schrijft hij geen trainingsschema’s of koersplannen, maar richt zich op planning, strategie en het functioneren van de coaches. 

 Leren door ongemakkelijk te zijn
De reden dat hij overstapte naar een andere sport is juist het onbekende. Hij zegt dat hij allerlei nieuwe begrippen leert en ook voor het eerst in zijn leven moet onderhandelen over contracten. Hij mag dan een bekende Nederlander zijn, mensen die al jaren in het wielrennen zitten, nemen echt niet alles zomaar van hem aan. Het voelt oncomfortabel en dat is precies waarom hij het doet.

Wie buiten kijkt, ziet meer binnen
Met bewondering lees ik zijn verhaal. Iedereen kent Jacco Verhaeren als beroemde zwemcoach. Maar ik ontdek dat hij enorm goed is in het naar elkaar toe brengen van uiteenlopende topsporten. Hij ziet wat de ene sport kan leren van de andere, welke overeenkomsten en win-win-voordelen er zijn en hoe je die kunt inzetten om er samen beter van te worden.

Hoe vragen stellen tot vooruitgang leidt
Volgens hem is binnen je eigen bubbel kijken en alleen maar leren van die ene wereld, niet altijd de beste oplossing. Hoe langer je binnen die cultuur blijft, hoe meer je oogkleppen op zet. Het gaat erom dat je over het muurtje durft te blijven kijken, naar wat je daar kunt halen.
Juist zijn brede blik en ervaring met verschillende landen en culturen (vóór Frankrijk werkte hij tien jaar bij het Australische nationale zwemteam) zorgen ervoor dat hij snel doorheeft wat er speelt en vragen kan stellen over waarom mensen dingen doen. Alleen al het bevragen van het gebruikelijke zet anderen aan het denken.

Nooit uitgeleerd, altijd onderweg
Wat me opvalt, is dat hij niet de nadruk legt op theorie, techniek of de prestatie op zich. Veel meer richt hij zich op het proces dat aan een resultaat voorafgaat, op het verbinden van mensen in een team en op de mentale kant van het presteren. Zelf, als 50+’er, wil hij zich net zo goed blijven ontwikkelen. Hij wil niet alleen zijn kennis en ervaring inzetten en delen, maar deze ook verder verdiepen.
Zijn motto is dat mensen moeten kunnen merken dat hij er is. Ook als bekende trainer en coach wil hij die waarde nog altijd bewijzen. Elke dag. De mooiste medaille is voor hem altijd de volgende. Als je teveel gaat leunen op het verleden, ben je niet meer aan die volgende aan het denken, terwijl dat juist is wat hij wil doen.

Zit jij nog in het goede bad?
Hoe is dat bij jou, als ervaren werker? Sukkel je weg en blijf je hangen in wat je al kunt en kent? Of durf je je kennis en ervaring op een hele andere manier in te zetten?

Misschien hoeven we niet allemaal van sport te wisselen of de wereld rond te reizen om iets nieuws te leren. Soms begint het gewoon met nieuwsgierigheid: een andere collega opzoeken, een ander project proberen of iets doen dat nét buiten je routine ligt. Juist daar, in dat ongemakkelijke stukje onbekend terrein, ontstaat vaak weer energie en plezier in wat je doet.
Wie weet wat er gebeurt als jij ook over het muurtje kijkt.

Bronnen
KNZB: Jacco Verhaeren terug bij KNZB, 13 augustus 2025
Léon Krijnen, Boven Water: het huwelijk van twee passies. Op Krijnen.com, 11 april 2010
Thijs Niemantsverdriet: Hoe Jacco Verhaeren transformeert van zwemcoach tot wielermanager: ‘Het was wel even slikken: daar komt-ie, de badmeester’. In NRC, 4 juli 2025
Arjan Schouten: Jacco Verhaeren is terug en wil van Nederland weer topland maken: ‘Er is altijd voldoende zwemtalent’. In AD, 19 januari 2025
Natasja Weber: Jacco Verhaeren is in Frankrijk nog meer een verbinder dan een zwemcoach: ‘Ik word altijd gevraagd als het niet goed gaat’. In de Volkskrant, 7 juni 2024
 

► Fotocredit
Bovenrand: Squirrel_photos via Pixabay
In blog: Gretta Blankenship via Pixabay