Boekentip ‘Over de helft’

Je hoort het regelmatig: 50 is het nieuwe 40. Misschien is dat zo. Maar de vragen, zorgen en dilemma’s die zich aandienen, zijn niet mis. Is een ingrijpende loopbaanwisseling nog mogelijk? Wat betekent het dat ouders ziek zijn of komen te overlijden? Hoe wordt er gedacht over het eigen onvermijdelijk naderende afscheid van het leven? Wat is er, in de jaren na 50, nog mogelijk?

Inteviewbundel
Cornald Maas (sinds 2012 een 50+’er) maakte een interviewbundel met bekende (bijna) vijftigjarigen. Ze zijn dus ‘over de helft’ van hun leven. Het zijn indringende en openhartige gesprekken.
Het meest opvallend vond ik het regelmatig aan de orde komen van het grote verschil tussen 40 (als er nog van alles mogelijk lijkt) en 50. Veel vijftigers ervaren in deze levensfase dat kinderen de deur uitgaan en ouders overlijden. Dat laatste confronteert hen, vaak voor het eerst, nadrukkelijk met de eindigheid van het bestaan. Regelmatig spreken ze het besef uit dat ze tot de oudste generatie behoren.

Ouders
Sommige van de geïnterviewden zijn, zelfs zonder dat Maas hen er nadrukkelijk naar vraagt, heel uitgesproken over wat ze van hun ouders aan waarden en normen hebben overgenomen. Zo memoreert Linda de Mol de les van haar ouders om niet cynisch te doen over de dubieuze belangstelling die haar bekendheid met zich meebrengt. Niet zeuren was hun devies: het is de prijs die je betaalt, je moet er netjes mee omgaan. Ze benadrukt veel op haar in 2013 overleden vader te lijken. De gedrevenheid, de lat hoog leggen, het uitgesproken zijn en het temperament.

Belangrijke drijfveer
Zelfs als ouders er niet meer zijn, spelen ze een grote rol, zo las ik in de verhalen. Veel BN’ers vinden het heel erg jammer dat hun ouders hun grote successen niet hebben meegemaakt. Het verlangen dat je ouders trots op je kunnen zijn, blijkt een belangrijke drijfveer.

Opvoeding afmaken
Het mooie van die verschillende levensverhalen is dat ze zichtbaar maken hoezeer mensen het verhaal van hun eigen opvoeding afmaken. Veel van de mensen in dit boek prijzen de keuzevrijheid en onvoorwaardelijke steun van ouders. Zo vertelt Lilianne Ploumen zich in vergelijking met klasgenoten, die ouders met hoge verwachtingen hadden, bevoorrecht te voelen. Zij kon, met ouders van eenvoudige komaf, haar eigen pad uitstippelen, omdat ze zich nergens toe hoefde te verhouden.

Eigen verleden
Dat voor de vijftigers met het overlijden van de ouders ook eigen verleden verloren gaat, formuleert Frits Wester het scherpst: ‘Als mijn moeder er straks niet meer is, is alleen mijn oudere zus er nog met wie ik de herinneringen van het vroegste verleden kan delen. De verhalen van vroeger zijn er dan nog wel, maar ze worden alleen nog door ons verteld, niet óver ons’.

Een boek dat herkenning, ontroering en inzichten geeft.



Boekgegevens
Cornald Maas
Over de helft. Gesprekken met (bijna-)vijftigers
Prometheus, ISBN 9789044628883