Als je het niet weet, hoef je niet bang te zijn

Ze doen het al meer dan honderd jaar, maar voor dat ene jochie is het de eerste keer. Een paar seconden nadat het rode licht aan is, wordt hij gekozen. Hij heeft nauwelijks tijd om na te denken, want hij weet dat hij zich moet concentreren om zijn uiterste best te doen. Het publiek bestaat uit miljoenen mensen over de hele wereld.

Kersttraditie
Vanaf mijn Nederlandse bank zit ik ook in dat publiek en kijk ik naar de kerk in Cambridge. Voor mij is het al jaren traditie op de avond vóór Kerstmis. Het begint altijd op dezelfde manier en toch raakt het me telkens weer. Het geluid van een heldere, hoge jongensstem doorbreekt de plechtige stilte in de kerk met het zingen van het eerste deel van een klassiek kerstlied. Ik luister en kijk met ingehouden adem, omdat ik als amateurzanger weet hoeveel druk er op die ene persoon staat en dus ook op de stem.

Jochies
Het zijn jochies tussen de acht en de elf jaar, die met een uiterst serieuze blik in een uur de prachtigste kerstliederen zingen. Sommige koorknapen kunnen met hun rossige haar, bleke huidskleur en ernstige bril succesvol solliciteren als fotomodel voor het braafste Britse kind. Allemaal zien ze er klassiek uit met hun rood-witte koorkleding.

Kiezen
In een documentaire ontdek ik hoe de dirigent de persoon kiest die op de belangrijkste avond van het jaar de bijzondere solo zingt. Als ze een paar weken van tevoren een van de jongens zouden aanwijzen, zou deze behoorlijk de tijd hebben om zich daar druk over te maken. Met ook nog de kans dat hij op de dag van de kerkdienst opeens hele erge keelproblemen heeft. Dat doen ze dus niet.

Solist
Pas op het allerlaatste moment, als het koor de kerk inloopt, maakt de dirigent duidelijk wie de solo zingt. Dat is afhankelijk van welke zanger die avond de mooiste stem heeft. Na binnenkomst in de kerk stelt het koor zich achterin op. Als het orgel de muzikale inleiding heeft verzorgd, wijst de dirigent naar de solist die dan naar voren stapt. Zonder enig hoorbaar spoor van zenuwen vult zijn zingen de kerk.

Zenuwachtig
In de documentaire vertelt een van de solisten wat er in hem omging. Nadat duidelijk was dat hij die avond de solo ging zingen, werd hij overspoeld door emoties. Hij werd pas echt zenuwachtig toen hij zijn hart voelde kloppen. Het gaat volgens zijn ervaring allemaal onwezenlijk snel: van het noemen van de naam, de aanwijzing door de dirigent, het naar voren lopen en het zingen. De wetenschap dat mensen overal ter wereld hem live beluisteren, vond hij angstaanjagend.

Angst
Vroeger zeiden ze: ‘Een mens lijdt dikwijls ’t meest door ’t lijden dat hij vreest, doch dat nooit op komt dagen’. En wat kunnen we ons druk maken over van alles en nog wat. Of het nou gaat om ’wat zullen ze wel niet van me denken’ via ‘poeh, ik hoop niet dat ze mij vragen voor die klus’ en ‘nee, dat kan ik niet’ naar ‘daar ben ik echt te oud voor’.

Jammer
Heel jammer dat je dan in de tweede loopbaanhelft blijft hangen in wat je al kent en kunt. Zenuwen, angst, belemmerende gedachten, hopeloze gevoelens, vervelende ervaringen, afkeuring van anderen – het is een menukaart van mogelijke oorzaken met hetzelfde effect. Tja, het verleden kun je niet veranderen, maar jezelf tot op zekere hoogte wel! Dat begint met de dappere keuze om ‘iets’ te doen aan zoals het nu is. Om daarna telkens kleine stappen te zetten naar het doel dat jij wilt bereiken.

Kan dat?
Ja! Ik zie het mijn coachklanten doen. Niet altijd in een rechte lijn naar voren, soms met de passen van de Echternachtse processie van vooruit en achteruit. Toch komen ze er, met geduld, doorzettingsvermogen en lef, plus mijn bemoedigende ondersteuning.

Bonus
Ben je net als ik een muziekliefhebber? Bekijk dan de documentaire A year at King’s – A year inside the choir of King’s College, Cambridge voor een kijkje achter de schermen van een van de beste koren ter wereld.

► Fotocredit
Bovenrand: afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
In blog: afbeelding van account ID 12019 via Pixabay