Machomacht of feministische flauwekul?

Ze weten er niet goed raad mee. De ene krant kopt 'Een meisje van 51'. Een andere beschrijft hoe de regisseur vooral een statement wilde maken. De derde maakt er een ordinaire affaire van en benadrukt dat James het met Sara doet. Is het machotaal in de meest erge vorm? Omgekeerde leeftijdsdiscriminatie en dus goed? Achterhaald(??) feministisch gedoe?

Revolutie
Volgens een krant stond de (film)wereld even stil toen bekend werd dat Monica Bellucci een van de ‘Bondgirls’ zou spelen in de nieuwe James Bondfilm Spectre. Ze was toen 50 en volgens de krant betekende dit een kleine revolutie. Niet alleen in algemene filmtermen, maar ook voor geheim agent 007 zelf. Voor het eerst zien we James (gespeeld door een 40+’er) met een vrouw van 50 in zijn armen. Oké, oké, het is maar voor even. Het zijn slechts twee scènes, samen ongeveer vier minuten. En ‘natuurlijk’(?) speelt Bellucci een eenzame, wanhopige vrouw. Ze heeft Bond nodig om te kunnen ontsnappen.

Meisje of vrouw?
Bondmeisje. Een term bedoeld voor alle aantrekkelijke vrouwen die op het pad van James komen. Onhandig, uiteraard schaars gekleed, als een blok vallend voor de weergaloze charmes van de superspion. Een van de vrouwen die ooit de rol speelde, is de 90-jarige Honor Blackman (voor de kenners: Bondliefje Pussy Galore in de film Goldfinger uit 1964). Zij wil absoluut geen ‘Bondmeisje’ genoemd worden, zo liet ze in een column in tabloid The Mirror weten. ‘We zijn vrouwen en actrices!’ Het hadden mijn woorden kunnen zijn – iemand naar mijn hart.

Meisje
Het lijkt wel alsof alleen vrouwen met dit soort verkleinwoorden worden aangesproken. Ik herinner me een leidinggevende van zo’n twintig jaar geleden. We waren van dezelfde leeftijd, 30+. Op een keer sprak hij mij aan met ‘meisje’. Bij mij waren meteen de rapen gaar. In niet mis te verstane woorden liet ik hem weten dat ik niet van deze term gediend was. Daarna heeft hij het M-woord niet meer gebruikt. Loodgieters of bouwvakkers die mij geruststellend toeroepen ‘Het komt allemaal in orde hoor, mevrouwtje!’, kunnen op dezelfde pittige discussie met mij rekenen. Mevrouwtje …

Meisjesnaam
Een doorn in het oog is mij de term ‘meisjesnaam’. Bij veel instanties bedoeld als de naam die vrouwen hebben voordat ze, bij hun huwelijk, ervoor kiezen om hun achternaam in te wisselen voor die van de aanstaande echtgenoot. Als mij die vraag wordt gesteld, kijk ik mijn gesprekspartner vriendelijk aan en zeg: ‘U bedoelt natuurlijk mijn geboortenaam?’ Vaak ontstaat er dan een boeiend gesprek.

Vrouwen
Als je erop let, zijn de verkleinwoorden die richting vrouwen worden gehanteerd, shockerend. ‘Meisje’ om volwassen vrouwen aan te spreken. Maar, vrouwen: opgelet! Zelf doen we er even hard aan mee. Hoe vaak mij wel niet door een vrouw is gevraagd hoe het met mijn ‘bedrijfje’ gaat. Of vriendinnen die het steevast over een ’collegaatje’ hebben. Ik vraag dan altijd: ‘O, is het een kleine vrouw?’

Erg
Is dat erg? Ja! Door in verkleinwoorden te praten maak je jezelf kleiner dan je bent. Laatst nog had ik een vrouwelijke coachklant van 50+ met tientallen jaren werkervaring. Op zoek naar een andere baan, maar geen idee wat bij haar past. Wat denk je dat het voor indruk maakt als zij zich in sollicitatiegesprekken presenteert als ‘mavomeisje’? Er is geen werkgever die met haar in zee wil gaan.

Van binnen naar buiten
Gedrag is een vertaling van de binnenkant. Denk en voel niet te geringschattend over jezelf of anderen, want het vertaalt zich naar buiten. Dus, vrouwen, weet wat je waard bent. Gedraag jezelf als een volwassen vrouw en reageer als je niet zo wordt aangesproken of behandeld. Praat ook met elkaar in volwassen termen. Mannen: denk iets langer na over de woorden die je gebruikt als je het over vrouwen hebt.

Bonus
Een prachtig gedicht over persoonlijke woorden, Mijn moeder is mijn naam vergeten, is van Neeltje Maria Min. Zij beschrijft hoe belangrijk het is om bij je naam te worden genoemd.

Mijn moeder is mijn naam vergeten.
Mijn kind weet nog niet hoe ik heet.
Hoe moet ik mij geborgen weten?
Noem mij, bevestig mijn bestaan,
Laat mijn naam zijn als een keten.
Noem mij, noem mij, spreek mij aan,
o, noem mij bij mijn diepste naam.
Voor wie ik liefheb, wil ik heten.

(uit de dichtbundel Voor wie ik liefheb wil ik heten - 1966)